U Izveštaju o osnovnom obrazovanju dece romske nacionalnosti na teritoriji Grada Novog Sada, rezultati istraživanja su pokazali da deca iz romskih porodica koja se školuju u osnovnim školama u Novom Sadu imaju znatno više neopravdanih izostanaka u odnosu na decu opšte populacije, postižu znatno gore rezultate i u velikom procentu napuštaju školu nakon četvrtog razreda, a to se naročito odnosi na romske devojčice.
Izveštaj je priredio Zaštitnik građana Novog Sada, u saradnji sa sa Udruženjem žena “Romena”, i sadrži analizu odgovora koje je povodom upućenog upitnika dostavilo 28 osnovnih škola na teritoriji Grada Novog Sada.
“U Gradu Novom Sadu neto stopa obuhvata osnovnim obrazovanjem je 99,8%, a stopa završavanja osnovne škole je 97,2%. U školskoj 2018/2019 godini školu je pohađalo 17.356 u gradskoj sredini i 1.331 učenik u naseljenim mestima koja pripadaju Gradu Novom Sadu, ukupno 18.687 učenika. Od tog broja 1.099 učenika je romske nacionalnosti, tačnije 1.012 učenika je uključeno u osnovno obrazovanje u gradu, a 87 u naseljenim mestima. U četiri osnovne škole tokom školske 2018/2019 godine je angažovan pedagoški asistent. Romski jezik sa elementima nacionalne kulture u školskoj 2018/2019 godini realizuje se u tri osnovne škole”, navedeno je u Izveštaju.
Deca iz romskih porodica imaju znatno više neopravdanih izostanaka u odnosu na decu opšte populacije, postižu znatno gore rezultate i u velikom procentu napuštaju školu nakon četvrtog razreda, a to se naročito odnosi na romske devojčice, zaključeno je u izveštaju.
“9% učenika romske nacionalnosti na kraju drugog polugodišta nije ocenjeno, bilo zbog opravdanog ili neopravdanog izostajanja sa nastave. U ukupnom broju romskih učenika, devojčice su zastupljene sa 49%, a u ukupnoj neocenjenosti zbog izostajanja sa nastave sa 58%. Gotovo 76% učenika romske nacionalnosti koji su uključeni u istraživanje je iz porodica koje su korisnici novčane socijalne pomoći. Procenat od 63,4% učenika romske nacionalnosti koji u roku završe osnovnu školu, u poređenju sa podacima po kom je ukupna stopa završavanja osnovne škole u Novom Sadu 97,2%, ukazuje da je stopa završavanja osnovnog obrazovanja romskih učenika daleko niža”, stoji u Izveštaju zaštitnika građana.
Zabrinjava i činjenica, koju je na prezentaciji rezultata iznela zaštitnica građana Novog Sada Marina Popov Ivetić, odnosi se na segregaciju. To je pojava da roditelji sve češće u Novom Sadu, ali i u celoj Srbiji, ispisuju svoju decu iz škola u kojima ima romske dece i šalju ih u druge, po pravilu i udaljenije škole, pod opravdanjem da je nastavni program pojednostavljen i manje bogat upravo zbog prisustva romskih mališana.
“Sada imamo osnov da se naredne godine pozabavimo edukacijom i to verovatno nastavnog kadra. Trebalo bi se pozabaviti problemom segregacije i nastavnog programa, da li se radi o donekle opravdanoj situaciji ili ne, kako rešiti ovaj problem jer naravno da je neprihvatljivo da se formira škola samo za romsku decu – to nikad neće biti rešenje”, poručila je Zaštitnica građana Novog Sada.
Predsednica udruženja “Romena” Ljiljana Mihajlović kaže da se u proteklih 10 godina nije radilo nijedno sveobuhvatno istraživanje o romskoj populaciji na nivou Novog Sada, kao i da je došlo vreme da se vidi dokle se stiglo sa implementacijom mera iz programa inkluzije u obrazovanju.
“Cilj nam je da postignemo potpunu inkluziju romske nacionalne manjine u sistem, a naročito dece, što sada možemo da počnemo jer imamo statističke podatke. Mi smo na adrese 35 škola poslali upitnike, a odazvalo se 28 škola u kojima se školuju romski mališani, a analizirali smo da li postoji pedagoški asistent, polnu strukturu, lokaciju škole i izostajanje s nastave”, objasnila je Mihajlovićeva.
Prema popisu stanovništva 2011. godine, 1,3 odsto ukupnog broja stanovnika Novog Sada izjasnilo se da je romske nacionalnosti. Taj broj je sada, procenjuje se, sigurno zantno veći zbog izraženih migracija.
Istraživači su analizirali celu generaciju koja je krenula u školu 2011. godine, ukupno 169 učenika romske nacionalnosti. Osnovnu školu je završilo 105 učenika, što je 63 odsto.
Kad je reč o preporukama da bi se stanje unapredilo, potrebno je da Grad Novi Sad sa novim, boljim i konkretnim merama potpuno podrži inkluziju Roma i Romkinja – da se uvedu nove nastavne i vannastavne aktivnosti, veći broj pedagoških asistenata (koji su najveća podrška romskim mališanima u školi), bolji raspored đaka po školama, bolja profesionalna orijentacija kako bi ova deca imala budućnost, te jačanje kompetencija i znanja celokupnog kadra, a naročito nastavnika. Potreban je i mnogo snažniji kontakt sa roditeljima ove dece. Izvor: Zaštitnik građana Novog Sada
